Bomen Effect Analyse Stationsgebied Driebergen-Zeist

De aanleiding

Het stationsgebied Driebergen-Zeist staat al jaren bekend om lange files rondom de spoorwegovergang. In opdracht van ProRail voert Arcadis een planstudie uit voor dit gebied. De visie is het creëren van een ‘Stationslandgoed’ als poort naar de Utrechtse Heuvelrug. Hierdoor zal het nieuwe station aansluiten aan de aangrenzende structuren met bestaande landgoederen met deels monumentale status. Een complexe ontwerpopgave in een gebied waar veel oude en beeldbepalende bomen en boomstructuren staan. Naast een verbreding en ondertunneling van het spoortraject zal ook een grote nieuwe busterminal komen.

Arcadis heeft een integraal team samengesteld van uiteenlopende disciplines om dit plan vorm te geven. Copijn Boomspecialisten levert daarbij de bomenkennis. In de eerste projectfase zijn alle bomen binnen het projectgebied en de direct aangrenzende gebieden beoordeeld op conditie, stabiliteit toekomstverwachting en de huidige of de eventuele toekomstige waarde en functie. Op diverse plaatsen is een nader onderzoek naar de opbouw van bodem en beworteling en het grondwatergedrag uitgevoerd.

Naar aanleiding van het ontwerp is geanalyseerd, welke bomen als gevolg van de uitbreiding van de technische infrastructuur zullen moeten wijken en waar duurzame inpassing van waardevolle bomen en boomstructuren haalbaar is. Ook de opties om grotere bomen te verplanten zijn in het onderzoek meegenomen. Daarnaast zijn voorstellen uitgewerkt betreffende het behoud van oude en beeldbepalende bomen met beperkte toekomstverwachting, het vrijzetten of verplanten van jonge ‘toekomstbomen’ en de aanplant van nieuwe bomen. Doel is het behoud van zo veel mogelijk kwaliteit en het creëren van nieuwe en sterke boomstructuren.

De oplossing

Na afronding van het voorontwerp heeft Copijn Boomspecialisten voor diverse deelzones een Bomen Effect Analyse uitgevoerd. Hierbij is in samenwerking met het ontwerpteam tot op detailniveau nagedacht hoe de nodige infrastructurele werkzaamheden zo goed mogelijk ingepast kunnen worden. Plankeuzes en de inzet van boomvriendelijke constructies en werkwijzen stonden in deze processtap centraal. De nieuwe bomen moeten straks een sterke groene verbinding vormen tussen de landgoederen aan de zuid- en noordzijde van het spoor. Voor de nieuwe bomen binnen de tunnelconstructie worden hiervoor speciale groeiplaatsen met ondergrondse voorzieningen ontwikkeld.

Bijzondere aandacht is aan de vochtvoorziening van de bomen besteed. In samenwerking met de bij het project betrokken hydrologen zijn verschillende grondwaterscenario’s beoordeeld voor tijdens de realisatie (gerichte bemalingen in deeltrajecten) en na afronding (tunnelbak als barrière in het grondwater). Naar aanleiding hiervan is een plan gemaakt voor een vochtmonitoringsysteem, dat in de loop in 2013 geïnstalleerd is.

Regelmatig vindt overleg plaats met de twee gemeenten, de provincie en diverse natuurorganisaties. Hierbij worden thema’s als compensatieopgaven binnen de EHS, de Boswet, de plaatselijke wetgeving en de Flora- en Faunawet besproken. In 2013 en 2014 is het ontwerp nog verder verfijnd en verbeterd. Dit gebeurt in samenwerking met de eigenaren van aangrenzende terreinen. Nieuwe ontwikkelingen op deze terreinen worden met het stationsgesprek afgestemd. Doel is het inrichten van een samenhangend gebied met een duurzame inrichting, dat de naam ‘Stationslandgoed’ terecht draagt. Copijn Boomspecialisten blijft ook in de verdere fases van het project betrokken. Naast het selecteren van de nieuw aan te planten bomen zullen vanaf begin van de realisatiefase boombescherming en directievoering centraal staan.